"Sự bất công mà chúng ta đã chứng kiến cần được xử lý,ạtnghịsĩCộnghòamuốnsửaquyđịnhbãinhiệmchủtịchHạviệaffiliate nếu không, chúng ta sẽ phải chịu trách nhiệm về những hệ quả sau này. Chúng ta cần có những thay đổi cơ bản trong cấu trúc để đảm bảo mang đến thành công cho người dân Mỹ", 45 nghị sĩ Cộng hòa viết trong thư gửi đồng nghiệp tại Hạ viện ngày 5/10.
Thư được viết sau khi ông Kevin McCarthy, đảng Cộng hòa, bị mất ghế chủ tịch Hạ viện trong cuộc bỏ phiếu ngày 3/10 về đề nghị bãi nhiệm do nghị sĩ Matt Gaetz cùng đảng đệ trình.
Theo tiêu chuẩn được thông qua vào năm 2019, đề xuất bãi nhiệm trước hết phải được biểu quyết trong nội bộ đảng. Sau khi được đa số thành viên đảng ủng hộ, nó mới được đem ra bỏ phiếu ở phiên họp lưỡng đảng của Hạ viện.
Tuy nhiên, theo thỏa hiệp với phe cực hữu đảng Cộng hòa vào đầu năm nay, ông McCarthy cùng các đồng minh đã nới lỏng ràng buộc. Quy định mới cho phép mọi nghị sĩ, dù thuộc đảng Cộng hòa hay Dân chủ, trình nghị quyết "tuyên bố văn phòng Chủ tịch Hạ viện vô chủ" mà không cần thêm sự ủng hộ từ ai khác. Sau khi đề xuất được đưa ra, Hạ viện sẽ họp toàn thể để quyết định chấp thuận hay phản đối đề xuất bãi nhiệm.
Quy định mới này là điểm mấu chốt khiến ông McCarthy mất ghế. Nếu giữ tiêu chuẩn cũ, đề xuất bãi nhiệm ông McCarthy sẽ không thể vượt qua được vòng bỏ phiếu trong nội bộ đảng Cộng hòa.
Phiên họp của Hạ viện Mỹ ngày 6/1. Ảnh: AFP
Nhóm nghị sĩ Cộng hòa cảm thấy "xấu hổ" trước diễn biến trên. Họ mô tả ông McCarthy là "một trong những chủ tịch Hạ viện thành công nhất lịch sử Mỹ hiện đại".
"8 thành viên đảng Cộng hòa đã liên minh với 208 nghị sĩ Dân chủ để thông qua nghị quyết", theo nội dung thư. "Đồng nghĩa chưa đến 4% nghị sĩ Cộng hòa có thể phối hợp với phe Dân chủ để bác bỏ ý nguyện của hơn 96% còn lại tại một trong những cuộc bỏ phiếu nhiều hệ lụy nhất Hạ viện hơn một thế kỷ qua".
Nhóm nghị sĩ tuyên bố không cho phép thế đa số của đảng Cộng hòa bị ảnh hưởng bởi "nhóm thành viên hỗn loạn" và đảng thiểu số, "bên sẽ không làm gì ngoài việc chắc chắn khiến chủ tịch Hạ viện tiếp theo thất bại". Đảng Cộng hòa đang kiểm soát Hạ viện với 221 ghế, trong khi đảng Dân chủ kiểm soát 212 ghế.
Đảng Cộng hòa dự kiến họp lựa chọn ứng viên kế nhiệm ông McCarthy vào ngày 10/10, việc bỏ phiếu được kỳ vọng diễn ra một ngày sau đó. Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện Jim Jordan, lãnh đạo phe đa số tại Hạ viện Steve Scalise và nghị sĩ Kevin Hern đã tuyên bố ứng cử.
Cựu tổng thống Donald Trump ngày 6/10 thông báo ông hoàn toàn ủng hộ nghị sĩ Jordan. Ông Jordan hoan nghênh động thái, cho biết ông đang trao đổi với các nghị sĩ Cộng hòa để tìm kiếm thêm hậu thuẫn.
Tổng thống Joe Biden ngày 6/10 nói ông sẽ làm việc với bất kỳ ai được chọn làm tân chủ tịch Hạ viện. Ông kêu gọi phe Cộng hòa sớm thông qua dự luật ngân sách dài hạn cho chính phủ liên bang, trước khi hạn chót 17/11 trôi qua.
8 nghị sĩ Cộng hòa phản đối ông McCarthy tiếp tục làm chủ tịch Hạ viện. Từ trái sang phải, trên xuống dưới lần lượt là Andy Biggs, Ken Buck, Tim Burchett, Eli Crane, Matt Gaetz, Bob Good, Nancy Mace và Matt Rosendale. Ảnh: CNN
Như Tâm(Theo Fox News, Reuters)